CHÉP NHẠC VỚI PHẦN MỀM ENCORE 4.5 (Phần 2)
Link:https://suoinganthong.blogspot.com/2013/07/chep-nhac-voi-phan-mem-encore-45-phan-2.html
Các bạn ký âm kết hợp giữa bàn phím máy tính và mouse sẽ nhanh hơn, các bạn cũng có thể kết hợp giữa tay trái bàn phím máy tính và tay phải bàn phím Piano của chương trình Encore ( Ảnh ). Tay trái các bạn vẫn để trên bàn phím để gọi các công cụ, còn tay phải thay vì click chuột vào dòng nhạc, chúng ta click trực tiếp vào nốt ấy trên bàn phím piano ( chú ý các bạn phải đặt dấu nhắc vào khuôn nhạc cần ký âm). Cách này thuận tiện cho các thao tác đối với các nốt thăng giáng, khi click vào nốt thăng giáng trên phím đàn piano chương trình sẽ tự động ghi dấu thăng giáng lên dòng nhạc, ta giảm bớt được một thao tác.
Muốn gọi bàn phím Piano ra , ta vào menu Windows chọn Keyboad.
Bây giờ chúng ta tìm hiểu cách ghi dấu liên trong Encore. Thông thường khi khởi đọng Thanh ghi nốt sẽ xuất hiện ký hiệu ghi dấu liên ở cuối thanh ghi nốt với mặc định Choose tuplep bằng 3 : 2 (giá trị 3 nốt bằng 2).
Khi muốn ghi một liên ba, tay tái gỏ chọn giá trị nốt, gỏ tiếp phím T (Tuplip) , tay phải ký âm vào dòng nhạc. Sau khi ghi nốt xong , các bạn chọn khối rồi nhấn Ctrl + B để hoặc click trực tiếp lên biểu tượng Beam group trên thanh Toolbar ( Ảnh ) để tách nhập nốt theo ý muốn. Nếu muốn thay đổi giá trị của dấu liên, các bạn click đúp vào nút lệnh 3:2 trên thanh ghi nốt để gọi hộp thoại Choose tuplep, gõ giá trị dấu liên ta muốn có vào hai cửa sổ hộp thoại, click OK. Khi ấy tên thanh ghi nốt sẽ xuất hiện thay vào chổ 3:2 là giá trị bạn chọn.
+Ghi dấu Nối và dấu Luyến :
Các bạn nên ký âm xong rồi chúng ta hẵng đặt dấu nối hoặc dấu luyến vào. Muốn nối kéo dài hai nốt nhạc lại với nha, các bạn dùng công cụ mũi tên chọn khối hai nốt ấy rồi nhấn Ctrl+T hoặc click trực tiếp lên biểu tượng Tie notes trên thanh ký âm Tool, rồi đánh dấu 3 điểm từ nốt bắt đầu đến khi kết thúc. Trường hợp này ta xài cho các dấu légato rất thích hợp. Nếu dấu Luyến đặt không đúng vị trí hoặc chưa đẹp, các bạn dùng chuột click vào các điểm đầu dấu để chỉnh lại, nếu chỉnh khó , các bạn gỏ Ctrl+H để chọn hộp thoại Show/hide và đánh dấu vào mục Control Point, click OK bạn sẽ thấy các nút ở hai đầu và giữa dấu luyến. Ta click vào các điểm ấy để điều chỉnh. Muốn các nút ấy không hiển thị, ta bỏ dấu kiểm ở mục Control Point.
+Dấu chấm sau nốt : để ghi dấu chấm, tay trái chọn giá trị hình nốt rồi gõ tiếp phím D chọn dấu chấm. muốn bỏ dấu chấm gõ phím D một lần nữa.
+Ghi dấu thăng và dấu Giáng : Khi muốn gõ một nốt thăng hoặc giáng, chúng ta ghi hình nốt ấy lên khuôn nhạc trước rồi gõ phím S (dấu Thăng) hoặc phím F (dấu Giáng) để chọn sau đó click trực tiếp lên nốt chúng ta muốn thăng hoặc giáng. Thông thường khi ghi một nốt thăng, những nốt cùng tên sau nó vẫn không bị thăng ( khác với lý thuyết âm nhạc) và mang một dấu Bình, vì vậy các bạn phải click lên nốt ấy dấu bình mới bị mất đi và lúc này chương trình đã hiểu nốt đó cũng bị thăng.
+Ghi nốt hoa mỹ :Để ghi một nốt hoa mỹ (nốt láy ngắn có vạch cắt và nốt láy dài không có vạch cắt), chúng ta thực hiện theo các bước sau : ( Ảnh )
Ví dụ ta viết nốt láy ngắn cho một nốt đen
.Bước 1: Ta viết một nốt đôi và một nốt đơn có dấu chấm, (chương trình sẽ mặc định hai nốt thành nhóm)
.Bước 2: Tô khối (chọn) nốt đôi (nốt sẽ là nốt hoa mỹ), rồi kích vào nút lệnh Macke grace trên thanh Toolbar. Hộp thoại Grace/Cue Note xuất hiện, ta đánh dấu kiểm vào mục Grace note, chọn mặc định là 25%. Click OK. (nốt hoa mỹ sẽ nhỏ lại bằng 1/4 nốt thường)
.Bước 3: Tiếp tục chọn khối nốt hoa mỹ, nhấn Ctrl+B để tách nhóm nốt. nhấn Ctrl+U để quay đuôi nốt lên và Ctrl+D để quay đuôi nốt xuống.
.Bước 4: Tô khối nốt chính ( nốt móc đơn có chấm sau nốt) gỏ phím 3 để thay giá trị nốt đen. Và sau cùng là đặt dấu luyến vào (Bình thường như các trường hợp mang dấu luyến khác).Khi đặt dấu luyến vào có thể chương trình sẽ không xếp vừa ý đâu, bạn sử dụng nút mũi tên để chỉnh sửa.
Đối với nhóm nốt hoa mỹ ta cũng thực hiên các bước như thế.
+Nhịp lấy đà:
Để ghi nhịp lấy đà cho bài nhạc,trước tiên bạn cần xác định loại nhịp của bài nhạc ta ghi và số phách của ô nhịp lấy đà. Khi biết được lấy đà bao nhiêu phách ta mới chọn chính xác cho ô nhịp này. Khi đã chọn loại nhịp cho bài nhạc xong, các bạn vào Menu Measure chọn Tim Measure.
Ở khung From Measure các bạn chọn 1 to 1. Đánh dấu kiểm vào mục Other và nhập vào 1 / 4 (giá trị lấy đà bằng 1/4 ô nhịp 4/4 , nếu là nhịp 2/4 ta nhập 1/2). Quan trọng nhất là các bạn đừng quên đánh dấu kiểm vào nục Pickup Bar ( Ảnh ). Click OK, rồi thong thả ký âm cho ô nhịp lấy đà.
-Khi muốn đánh số cho những ô nhịp, vào menu Measure chọn Measure Numbers. Trong hộp thoại Measure Number, các bạn đánh dấu kiểm vào mục Add Numbers. Chọn Every nếu ta muốn đánh số tất cả các ô nhịp và Each System nếu chỉ nmuốn đánh số ở đầu dòng nhạc (xem ảnh).
+Dấu Quay lại (hồi đoạn) :
-Khi muốn đặt dấu quay lại một đoạn nhạc, vào menu Measure chọn Barline types hoặc chọn trực tiếp trên thanh Toolbar, nhập chỉ số nhịp từ đến trong mục From Measure__to__. Xuống cửa sổ Left Tyle và Fright Tyle để chọn dấu cần thể hiện(Ảnh).
-Thông thường dấu quay lại đi cùng với khung thay đổi, sau khi chọn dấu quay lại xong, ta tiếp tục vào Measure chọn Ending.. Trong hộp thoại Measure Ending đánh số ô nhịp cần đặt khung thay đổi, ở ô to các bạn giữ nguyên chỉ số nếu đoạn thay đổi khung 1 chỉ 1 ô nhip, còn nhiều hơn 1ô thì gõ giá trị vào. Ở lần 1 thì chọn Frist , lần 2 chọn Second, lần 3 chọn Third, lần 4 chọn Fourth.....Mỗi lần thao tác cho một vị trí.
+Các loại vạch nhịp :
-Khi muốn sử dụng các dấu vạch nhịp đôi vạch kết thúc..... các bạn cũng vào Measure gọi hộp thoại Barline Type ra để sử dụng. các thao tác cũng giống với khi chọn dấu quay lại.
-Khi ghi nốt nhạc sẽ có tình trạng ô nhịp có nhiều nốt và ô nhịp ít nốt. Do vậy việc điều chỉnh khoảng cách các ô nhịp là điều cần thiết. Muốn dời vạch nhịp, các bạn sử dụng phím mũi tên, click vào ngay trên đầu vạch nhịp, giữ chuột trái và kéo đến vị trí cần.
+ Nhập Phần lời cho ca khúc :
Sau khi ký âm xong phần nốt nhạc và các Ký hiệu âm nhạc ( Các ký hiệu nằm trong các thanh ký âm, các bạn click trực tiếp lên biểu tượng rồi đặt lên khuôn nhạc.Các bạn tự tìm hiểu nhé), phần tiếp theo là ta nhập phần lời cho ca khúc.
+Nhập tiêu đề : Vào menu Score chọn Tex Elements, hộp thoại Tex Elements cho phép bạn ghi rất đầy đủ phần tiêu đề của bài nhạc với nhiều mục ( Ảnh )
. Score title : Tựa bài nhạc gồm 3 dòng, cho phép ta chia tự đề ra nếu dài hơn 1 dòng ( Sau khi viết xong nếu muốn đôi phông chử, nhấn vào nút Font rồi tuỳ chọn.
. Instructions : Có thể ghi tiết tấu bài nhạc ( như Chachacha...) hoặc sắc thái của bài ( như Nạt nộ...hay gì đó cũng được).
. Composer : Tên tác giả được Encore ưu ái đến 4 dòng, mặc sức mà ghi nhé.
. Các mục Header 1 & 2, Footer 1 & 2 là những tiêu đề ở bên phải và trái ,đầu trang và cuối trang, các bạn tìm hiểu nhé ( Ảnh )
Để nhập lời vào ca khúc, Chương trình Encore cho phép hai phương thức.
Cách 1 là cách ghi nốt qua nút L ( Lyrice ) trên thanh toolbar liên hệ với mục lệnh Voice,
Vào Window - Palette chọn thanh Graphic. Dùng mouse click vào nút có ô chử L (Lyric)
Click vào thanh trình đơn Notes chọn Font. Một hộp thoại xuất hiện cho phép bạn chọn phông chữ, cở chữ như trong các trình soạn văn bản khác.
Click vào ngay nốt nhạc đầu tiên, con nháy sẽ hiện ra phía dưới nố nhạc ấy, ta bắt đầu nhập phần lời vào.
Trong trường hợp bài nhạc có 2 hoặc ba lời. Bạn click vào Voice để chọn ghi cho từng lời.
Sau khi ghi xong, bạn dòng nút mũi tên để điều chỉnh khoảng cách lời ca giống như điều chỉnh khoảng cách nốt nhạc.
Cách 2 là cách ghi nốt qua nút T (tex) trên thanh công cụ
Vào Window - Palette chọn thanh Graphic. Dùng mouse click vào nút có ô chữ T (tex) để chuyển chế độ ghi chữ. Khi dùng mouse click lên bất kỳ vùng nào trên trang viết nhạc, sẽ có một hình chử nhật chứa một dấu nháy. Đây là nơi ta nhập lời bài hát. Dưới góc phải của khung chử nhật có một điểm vuông, khi muốn nới rộng khoảng cách câu , ta click vào điểm vuông ấy giữ chuột và rê kéo rộng ra.
Sau khi nhập đủ lời ( tựa bài, tác giả, điệu ,sắc thái, lời ca ứng với từng dòng nhạc...) Các bạn có thể thay đổi font, size của chử bàng cách tô khối rồi vào menu Text ( Khi ở chế đọ ghi văn bản, menu Text sẽ hiện ra thay cho Notes) chọn Font để điều chỉnh. Khi nhập lời bạn không cần phải đặt trước đúng vị trí, ta có nhập bất cứ đâu trong vùng làm việc, sau khi đã định dạng, điều chỉnh xong, ta thoát chế độ đánh văn bản bằng cách chọn công cụ mũi tên ( phím A ), bấm chuột vào trong câu muốn điều chỉnh, giữ chuột trái và rê đến vị trí ta muốn đặt chúng.
Đó với lời bài hát, thông thường khi nhập vào sẽ không chính xác vị trí giữa lời và nốt nhạc. Không sao, các bạn kéo chúng xuống nằm dưới đúng dòng nhạc , chử đầu tiên nên dặt ngay vị trí của nốt đầu tiên, chọn lại công cụ nhập văn bản ( T ) trên thanh Grapic. Click vào ngay chử đầu của câu hát (lời) muốn chỉnh sửa. Lúc này hộp nhập văn bản sẽ xuất hiện bao hàng chử vào trong khung, thông thường ta nhập vào ngắn hơn so với dòng nhạc, nên các bạn click vào nút vuông phía dưới để nới rộng ra bằng với khuôn nhạc, sau đó ta dùng chuôt đặt dấu nhắc vào trong ô chử rồi dùng Phím Spacebar (khoảng trắng) điểu điều chỉnh như trong word. để di chuyển dấu nháy trong vùng văn bản các bạn có thể dùng phím mũi tên để điều chỉnh qua lại.
Thông thường khi tên bài hát, tên tác giả tôi dùng T (text), còn ghi lời ca tôi sử dụng L (lyrice)
Như vậy về cơ bản chúng ta đã tìm hiêu xong việc ghi một ca khúc trên phần mềm Encore 4.5.3. đây chỉ là những chia sẽ cơ bản và giản đơn để các bạn có thể ghi lại một ca khúc trên máy tính. Phần mềm Encore còn rất nhiều tính năng hay có thời gian các bạn nên tìm hiểu thêm.
Di chuyển
Đến nhịp đầu của trường canh kế tiếp Phím mũi tên phải
Đến nhịp đầu của trường canh trước đó Phím mũi tên trái
Xuống khuông nhạc dưới Phím mũi tên xuống
Lên khuông nhạc trên Phím mũi tên lên
Về đầu bản nhạc Phím Home
Về cuối bản nhạc Phím End
Lên một màn hình hiển thị Phím Page Up
Xuống một màn hình hiển thị Phím Page Down
Đến một bản nhạc khác đang mở Ctrl+Tab
File Menu
Mở một bản nhạc mới [Ctrl]+[N]
Mở một file nhạc [Ctrl]+[O]
Đóng chương trình [Ctrl]+[W]
Lưu bản nhạc [Ctrl]+[S]
In bản nhạc [Ctrl]+[P]
Edit Menu
Undo (hoàn lại thao tác trước đó) [Alt]+[Backspace] hoặc [Ctrl]+[Z]
Cut [Shift]+[Delete] hoặc [Ctrl]+[X]
Copy [Ctrl]+[Insert] hoặc [Ctrl]+[C]
Paste [Shift]+[Insert] hoặc [Ctrl]+[V]
Clear (Xóa phần chọn) [Delete] hoặc [Backspace]
Select All (Chọn tất cả) [Ctrl]+[A]
Chuyển dịch nốt sang trái một nấc [Ctrl]+[ [ ]
Chuyển dịch nốt sang phải một nấc [Ctrl]+[ ] ]
Tăng nốt nhạc lên nửa cung [Ctrl]+[=] hoặc [Ctrl]+[Gray +]
Hạ nốt nhạc xuống nửa cung [Ctrl]+[-] hoặc [Ctrl]+[Gray -]
Notes Menu
Mở thuộc tính của nốt nhạc được chọn [Ctrl]+[I]
Đặt giọng hát 1 [Ctrl]+[1]
Đặt giọng hát 2 [Ctrl]+[2]
Đặt giọng hát 3 [Ctrl]+[3]
Đặt giọng hát 4 [Ctrl]+[4]
Đặt giọng hát 5 [Ctrl]+[5]
Đặt giọng hát 6 [Ctrl]+[6]
Đặt giọng hát 7 [Ctrl]+[7]
Đặt giọng hát 8 [Ctrl]+[8]
Đặt thân nốt nhạc chỉa lên [Ctrl]+[U]
Đặt thân nốt nhạc chỉa xuống [Ctrl]+[D]
Nối trường độ nốt nhạc [Ctrl]+[T]
Nối trường độ các nốt nhạc cách nhau [Ctrl]+[Shift]+[T]
Luyến nốt nhạc (trên) [Ctrl]+[L]
Luyến nốt nhạc (dưới) [Ctrl]+[Shift]+[L]
Nhóm/ tách nhóm các nốt cùng trường độ [Ctrl]+[M]
Hiển thị/ Ẩn bảng Show/Hide [Ctrl]+[H]
Windows Menu
Chọn loại nhạc cụ tấu cho mỗi khuông nhạc [Ctrl]+[/]
Xếp liền nhau [Shift]+[F4]
Xếp chồng nhau [Shift]+[F5]
Setup Menu
Bật/ tắt tiếng gõ nhịp [Ctrl]+[F]
Thanh công cụ chuẩn
Hiển thị tất cả các giọng voice [V]+[A] hoặc [V]+[-]
Hiển thị voice 1 [V]+[1]
Hiển thị voice 2 [V]+[2]
Hiển thị voice 3 [V]+[3]
Hiển thị voice 4 [V]+[4]
Hiển thị voice 5 [V]+[5]
Hiển thị voice 6 [V]+[6]
Hiển thị voice 7 [V]+[7]
Hiển thị voice 8 [V]+[8]
Nút mũi tên dùng để chọn [A]
Công cụ xóa [E]
Công cụ ghi nốt nhạc (hình viết chì) [P]
Thu nhạc chơi bằng bàn phím (Record) [enter]
Tấu bản nhạc đang có (Play) [Space bar]
Tắt nhạc (Stop) [Space bar]
Nhảy đến trường canh [M]
Phóng đại (Zoom) [Z]
Thu nhỏ lại một nấc [Shift]+[Z]
Phóng đại thêm một nấc [Shift]+[Ctrl]+[Z]
Nút công cụ
Nốt tròn [1]
Nốt trắng [2]
Nốt đen [3]
Nốt móc đơn [4]
Nốt móc đôi [5]
Nốt móc ba [6]
Nốt móc tư [7]
Nốt mốc năm [8]
Chuyển đổi dấu lặng/ nốt [R]
Dấu thăng [S]
Dấu thăng kép [Shift]+[S]
Dấu giáng [F]
Dấu giáng kép [Shift]+[F]
Dấu bình [N]
Dấu móc ngoặc [Shift]+[N]
Dấu chấm nhỏ tăng ½ trường độ [D]
Dấu chấm nhỏ kép [Shift]+[D]
Dấu liên ba [T]
Bàn phím QWERTY
Bật tắt bàn phím Qwerty [Q]
Dấu chấm nhỏ tăng ½ trường độ [.]
Dấu chấm nhỏ kép [Shift]+[.]
Chuyển đổi dấu lặng/ nốt [,]
Dấu liên ba [/]
Nối trường độ nốt nhạc [Shift]+[/]
Tăng lên 1 Octave [=] hoặc [Keypad +]
Hạ xuống 1 Octave [-] hoặc [Keypad -]
Các thuật ngữ
Accidentals to Dấu hoá thăng # (sharp) hoặc giảm b (flat). Chọn rồi bấm Ctrl+E
Add/Delete Measures Thêm hoặc bớt ô nhịp, chỉ tác dụng cho cuối bản nhạc.
Add/Delete staff Thêm hoặc bớt khuông nhạc do quá trình cài đặt lúc ban đầu. Attributes Thuộc tính của nốt nhạc, làm thay đổi hình dáng của nốt hoặc dấu. Barline Types Kiểu vạch nhịp tại trường canh có điểm nháy.
Beam notes Nốt móc. Dùng để nhóm các nốt móc hoặc liên ba.
Brace Nối từng nhóm bè nhạc bằng dấu ngoặc móc ở đầu khuông nhạc.
Bracket Nối từng nhóm bè nhạc bằng dấu ngoặc vuông ở đầu khuông nhạc. Break barline Ngắt vạch nhịp bằng vạch thẳng
Cascade Xếp chồng các tập tin đã mở.
Center staves Đặt khuông nhạc vào giữa trang giấy cho cân đối khi in ra.
Center systems Đặt dòng nhạc vào giữa trang giấy.
Change Duration Thay đổi trường độ như chấm sau nốt (Dotted), liên ba (Tuplet)…
Change pitch Thay đổi âm vực của một hoặc nhiều nốt nhạc từ thấp lên cao… Change VelocityThay đổi vận tốc bản nhạc.
Coda Phrases Đoạn kết bài, hồi chuyển.
Compressed Rests Nén dấu lặng.
Connect staves Nối những khuông nhạc (staves) bằng vạch thẳng hoặc dấu ngoặc.
Endings Kết đoạn
Extract Part Tách bè, cần phải chọn trước mới tách được.
Guess Duration Dự đoán trường độ (?)
Guitar Frets Ngăn trên cần đàn guitar. Hình chỉ các thế bấm.
Key Signature Khoá nhạc, như khoá sol, fa…,các dấu thăng giảm theo khoá. Linear View Hiển thị các dòng nhạc theo chiều dài, từ đầu đến cuối.
Make Chord Tạo hợp âm, tự động xếp theo chiều từ thấp lên cao.
Make Grace/Cue Tạo nốt hoa mỹ, nốt luyến nhỏ có gạch chéo.
Make Tab Tạo bản đồ vị trí dây đàn, dành riêng cho Guitar.
Measure Numbers Đánh số thứ tự cho trường canh.
Measures per system Sửa lại số ô nhịp trong một dòng, tiện lợi hơn Add/Delete measures.
Nudge Down Hạ xuống nửa cung
Nudge Up Tăng lên nửa cung Ctrl + =
Qwerty keyboard Bàn phím chữ dùng thay cho bàn phím piano.
Revert to Raw Làm mất thân nốt nhạc.
Revert to saved Phục hồi lại tình trạng cũ sau khi đã sửa đổi Ctrl + R
Save Preference Lưu những lựa chọn trên cho những lần làm việc sau.
Score Colors Chọn màu cho bản tổng phổ
Score settings Xác lập bảng ghi nhạc.
Select All Chọn tất cả Ctrl + A
Slur Notes Nối liền các nốt nhạc Ctrl + L, trước đó phải chọn lệnh Stems
Spacing defaults Những khoảng cách mặc nhiên, tự trình bày bản nhạc cho cân đối.
Split This staff Tách khuông nhạc, dùng để phụ soạn thêm nếu muốn.
Staff sheet Khuông nhạc
Stems Down Làm thân các nốt nhạc được chọn chỉa xuống Ctrl + D
Stems Up Làm thân các nốt nhạc được chọn chỉa lên Ctrl + U
Stems Chiều của thân nốt nhạc
Systems per page Định lại số dòng nhạc trong một trang.
Tempo Nhịp độ nhanh chậm của bản nhạc.
Tie Notes Nối liền hai nốt nhạc được chọn cùng âm vực Ctrl + T
Tile Xếp song song các tập tin đã được mở ra để làm việc.(Shift+F4)
Time Signature Chọn nhịp điệu như C hoặc 2/4…3/4…
Transcription setup Xác lập các chuyển dịch nốt nhạc.
Voice Thay đổi giọng cho từng dòng nhạc.
Tạo trang nhac mới
Các bạn ký âm kết hợp giữa bàn phím máy tính và mouse sẽ nhanh hơn, các bạn cũng có thể kết hợp giữa tay trái bàn phím máy tính và tay phải bàn phím Piano của chương trình Encore ( Ảnh ). Tay trái các bạn vẫn để trên bàn phím để gọi các công cụ, còn tay phải thay vì click chuột vào dòng nhạc, chúng ta click trực tiếp vào nốt ấy trên bàn phím piano ( chú ý các bạn phải đặt dấu nhắc vào khuôn nhạc cần ký âm). Cách này thuận tiện cho các thao tác đối với các nốt thăng giáng, khi click vào nốt thăng giáng trên phím đàn piano chương trình sẽ tự động ghi dấu thăng giáng lên dòng nhạc, ta giảm bớt được một thao tác.
Bây giờ chúng ta tìm hiểu cách ghi dấu liên trong Encore. Thông thường khi khởi đọng Thanh ghi nốt sẽ xuất hiện ký hiệu ghi dấu liên ở cuối thanh ghi nốt với mặc định Choose tuplep bằng 3 : 2 (giá trị 3 nốt bằng 2).
Khi muốn ghi một liên ba, tay tái gỏ chọn giá trị nốt, gỏ tiếp phím T (Tuplip) , tay phải ký âm vào dòng nhạc. Sau khi ghi nốt xong , các bạn chọn khối rồi nhấn Ctrl + B để hoặc click trực tiếp lên biểu tượng Beam group trên thanh Toolbar ( Ảnh ) để tách nhập nốt theo ý muốn. Nếu muốn thay đổi giá trị của dấu liên, các bạn click đúp vào nút lệnh 3:2 trên thanh ghi nốt để gọi hộp thoại Choose tuplep, gõ giá trị dấu liên ta muốn có vào hai cửa sổ hộp thoại, click OK. Khi ấy tên thanh ghi nốt sẽ xuất hiện thay vào chổ 3:2 là giá trị bạn chọn.
Các bạn nên ký âm xong rồi chúng ta hẵng đặt dấu nối hoặc dấu luyến vào. Muốn nối kéo dài hai nốt nhạc lại với nha, các bạn dùng công cụ mũi tên chọn khối hai nốt ấy rồi nhấn Ctrl+T hoặc click trực tiếp lên biểu tượng Tie notes trên thanh ký âm Tool, rồi đánh dấu 3 điểm từ nốt bắt đầu đến khi kết thúc. Trường hợp này ta xài cho các dấu légato rất thích hợp. Nếu dấu Luyến đặt không đúng vị trí hoặc chưa đẹp, các bạn dùng chuột click vào các điểm đầu dấu để chỉnh lại, nếu chỉnh khó , các bạn gỏ Ctrl+H để chọn hộp thoại Show/hide và đánh dấu vào mục Control Point, click OK bạn sẽ thấy các nút ở hai đầu và giữa dấu luyến. Ta click vào các điểm ấy để điều chỉnh. Muốn các nút ấy không hiển thị, ta bỏ dấu kiểm ở mục Control Point.
+Dấu chấm sau nốt : để ghi dấu chấm, tay trái chọn giá trị hình nốt rồi gõ tiếp phím D chọn dấu chấm. muốn bỏ dấu chấm gõ phím D một lần nữa.
Ví dụ ta viết nốt láy ngắn cho một nốt đen
.Bước 1: Ta viết một nốt đôi và một nốt đơn có dấu chấm, (chương trình sẽ mặc định hai nốt thành nhóm)
.Bước 3: Tiếp tục chọn khối nốt hoa mỹ, nhấn Ctrl+B để tách nhóm nốt. nhấn Ctrl+U để quay đuôi nốt lên và Ctrl+D để quay đuôi nốt xuống.
.Bước 4: Tô khối nốt chính ( nốt móc đơn có chấm sau nốt) gỏ phím 3 để thay giá trị nốt đen. Và sau cùng là đặt dấu luyến vào (Bình thường như các trường hợp mang dấu luyến khác).Khi đặt dấu luyến vào có thể chương trình sẽ không xếp vừa ý đâu, bạn sử dụng nút mũi tên để chỉnh sửa.
Đối với nhóm nốt hoa mỹ ta cũng thực hiên các bước như thế.
+Nhịp lấy đà:
Ở khung From Measure các bạn chọn 1 to 1. Đánh dấu kiểm vào mục Other và nhập vào 1 / 4 (giá trị lấy đà bằng 1/4 ô nhịp 4/4 , nếu là nhịp 2/4 ta nhập 1/2). Quan trọng nhất là các bạn đừng quên đánh dấu kiểm vào nục Pickup Bar ( Ảnh ). Click OK, rồi thong thả ký âm cho ô nhịp lấy đà.
-Khi muốn đánh số cho những ô nhịp, vào menu Measure chọn Measure Numbers. Trong hộp thoại Measure Number, các bạn đánh dấu kiểm vào mục Add Numbers. Chọn Every nếu ta muốn đánh số tất cả các ô nhịp và Each System nếu chỉ nmuốn đánh số ở đầu dòng nhạc (xem ảnh).
+Dấu Quay lại (hồi đoạn) :
-Khi muốn đặt dấu quay lại một đoạn nhạc, vào menu Measure chọn Barline types hoặc chọn trực tiếp trên thanh Toolbar, nhập chỉ số nhịp từ đến trong mục From Measure__to__. Xuống cửa sổ Left Tyle và Fright Tyle để chọn dấu cần thể hiện(Ảnh).
+Các loại vạch nhịp :
-Khi muốn sử dụng các dấu vạch nhịp đôi vạch kết thúc..... các bạn cũng vào Measure gọi hộp thoại Barline Type ra để sử dụng. các thao tác cũng giống với khi chọn dấu quay lại.
-Khi ghi nốt nhạc sẽ có tình trạng ô nhịp có nhiều nốt và ô nhịp ít nốt. Do vậy việc điều chỉnh khoảng cách các ô nhịp là điều cần thiết. Muốn dời vạch nhịp, các bạn sử dụng phím mũi tên, click vào ngay trên đầu vạch nhịp, giữ chuột trái và kéo đến vị trí cần.
Sau khi ký âm xong phần nốt nhạc và các Ký hiệu âm nhạc ( Các ký hiệu nằm trong các thanh ký âm, các bạn click trực tiếp lên biểu tượng rồi đặt lên khuôn nhạc.Các bạn tự tìm hiểu nhé), phần tiếp theo là ta nhập phần lời cho ca khúc.
+Nhập tiêu đề : Vào menu Score chọn Tex Elements, hộp thoại Tex Elements cho phép bạn ghi rất đầy đủ phần tiêu đề của bài nhạc với nhiều mục ( Ảnh )
. Score title : Tựa bài nhạc gồm 3 dòng, cho phép ta chia tự đề ra nếu dài hơn 1 dòng ( Sau khi viết xong nếu muốn đôi phông chử, nhấn vào nút Font rồi tuỳ chọn.
. Instructions : Có thể ghi tiết tấu bài nhạc ( như Chachacha...) hoặc sắc thái của bài ( như Nạt nộ...hay gì đó cũng được).
. Composer : Tên tác giả được Encore ưu ái đến 4 dòng, mặc sức mà ghi nhé.
. Các mục Header 1 & 2, Footer 1 & 2 là những tiêu đề ở bên phải và trái ,đầu trang và cuối trang, các bạn tìm hiểu nhé ( Ảnh )
Cách 1 là cách ghi nốt qua nút L ( Lyrice ) trên thanh toolbar liên hệ với mục lệnh Voice,
Sau khi ghi xong, bạn dòng nút mũi tên để điều chỉnh khoảng cách lời ca giống như điều chỉnh khoảng cách nốt nhạc.
Cách 2 là cách ghi nốt qua nút T (tex) trên thanh công cụ
Vào Window - Palette chọn thanh Graphic. Dùng mouse click vào nút có ô chữ T (tex) để chuyển chế độ ghi chữ. Khi dùng mouse click lên bất kỳ vùng nào trên trang viết nhạc, sẽ có một hình chử nhật chứa một dấu nháy. Đây là nơi ta nhập lời bài hát. Dưới góc phải của khung chử nhật có một điểm vuông, khi muốn nới rộng khoảng cách câu , ta click vào điểm vuông ấy giữ chuột và rê kéo rộng ra.
Sau khi nhập đủ lời ( tựa bài, tác giả, điệu ,sắc thái, lời ca ứng với từng dòng nhạc...) Các bạn có thể thay đổi font, size của chử bàng cách tô khối rồi vào menu Text ( Khi ở chế đọ ghi văn bản, menu Text sẽ hiện ra thay cho Notes) chọn Font để điều chỉnh. Khi nhập lời bạn không cần phải đặt trước đúng vị trí, ta có nhập bất cứ đâu trong vùng làm việc, sau khi đã định dạng, điều chỉnh xong, ta thoát chế độ đánh văn bản bằng cách chọn công cụ mũi tên ( phím A ), bấm chuột vào trong câu muốn điều chỉnh, giữ chuột trái và rê đến vị trí ta muốn đặt chúng.
Đó với lời bài hát, thông thường khi nhập vào sẽ không chính xác vị trí giữa lời và nốt nhạc. Không sao, các bạn kéo chúng xuống nằm dưới đúng dòng nhạc , chử đầu tiên nên dặt ngay vị trí của nốt đầu tiên, chọn lại công cụ nhập văn bản ( T ) trên thanh Grapic. Click vào ngay chử đầu của câu hát (lời) muốn chỉnh sửa. Lúc này hộp nhập văn bản sẽ xuất hiện bao hàng chử vào trong khung, thông thường ta nhập vào ngắn hơn so với dòng nhạc, nên các bạn click vào nút vuông phía dưới để nới rộng ra bằng với khuôn nhạc, sau đó ta dùng chuôt đặt dấu nhắc vào trong ô chử rồi dùng Phím Spacebar (khoảng trắng) điểu điều chỉnh như trong word. để di chuyển dấu nháy trong vùng văn bản các bạn có thể dùng phím mũi tên để điều chỉnh qua lại.
Như vậy về cơ bản chúng ta đã tìm hiêu xong việc ghi một ca khúc trên phần mềm Encore 4.5.3. đây chỉ là những chia sẽ cơ bản và giản đơn để các bạn có thể ghi lại một ca khúc trên máy tính. Phần mềm Encore còn rất nhiều tính năng hay có thời gian các bạn nên tìm hiểu thêm.
Sau đây tôi giới thiệu với các bạn một số tổ hợp phíim và các thuật ngữ đặc biệt thường dùng trong Encor 4.5 giúp bạn soạn nhạc nhanh và hiệu quả hơn.
Di chuyển
Đến nhịp đầu của trường canh kế tiếp Phím mũi tên phải
Đến nhịp đầu của trường canh trước đó Phím mũi tên trái
Xuống khuông nhạc dưới Phím mũi tên xuống
Lên khuông nhạc trên Phím mũi tên lên
Về đầu bản nhạc Phím Home
Về cuối bản nhạc Phím End
Lên một màn hình hiển thị Phím Page Up
Xuống một màn hình hiển thị Phím Page Down
Đến một bản nhạc khác đang mở Ctrl+Tab
File Menu
Mở một bản nhạc mới [Ctrl]+[N]
Mở một file nhạc [Ctrl]+[O]
Đóng chương trình [Ctrl]+[W]
Lưu bản nhạc [Ctrl]+[S]
In bản nhạc [Ctrl]+[P]
Edit Menu
Undo (hoàn lại thao tác trước đó) [Alt]+[Backspace] hoặc [Ctrl]+[Z]
Cut [Shift]+[Delete] hoặc [Ctrl]+[X]
Copy [Ctrl]+[Insert] hoặc [Ctrl]+[C]
Paste [Shift]+[Insert] hoặc [Ctrl]+[V]
Clear (Xóa phần chọn) [Delete] hoặc [Backspace]
Select All (Chọn tất cả) [Ctrl]+[A]
Chuyển dịch nốt sang trái một nấc [Ctrl]+[ [ ]
Chuyển dịch nốt sang phải một nấc [Ctrl]+[ ] ]
Tăng nốt nhạc lên nửa cung [Ctrl]+[=] hoặc [Ctrl]+[Gray +]
Hạ nốt nhạc xuống nửa cung [Ctrl]+[-] hoặc [Ctrl]+[Gray -]
Notes Menu
Mở thuộc tính của nốt nhạc được chọn [Ctrl]+[I]
Đặt giọng hát 1 [Ctrl]+[1]
Đặt giọng hát 2 [Ctrl]+[2]
Đặt giọng hát 3 [Ctrl]+[3]
Đặt giọng hát 4 [Ctrl]+[4]
Đặt giọng hát 5 [Ctrl]+[5]
Đặt giọng hát 6 [Ctrl]+[6]
Đặt giọng hát 7 [Ctrl]+[7]
Đặt giọng hát 8 [Ctrl]+[8]
Đặt thân nốt nhạc chỉa lên [Ctrl]+[U]
Đặt thân nốt nhạc chỉa xuống [Ctrl]+[D]
Nối trường độ nốt nhạc [Ctrl]+[T]
Nối trường độ các nốt nhạc cách nhau [Ctrl]+[Shift]+[T]
Luyến nốt nhạc (trên) [Ctrl]+[L]
Luyến nốt nhạc (dưới) [Ctrl]+[Shift]+[L]
Nhóm/ tách nhóm các nốt cùng trường độ [Ctrl]+[M]
Hiển thị/ Ẩn bảng Show/Hide [Ctrl]+[H]
Windows Menu
Chọn loại nhạc cụ tấu cho mỗi khuông nhạc [Ctrl]+[/]
Xếp liền nhau [Shift]+[F4]
Xếp chồng nhau [Shift]+[F5]
Setup Menu
Bật/ tắt tiếng gõ nhịp [Ctrl]+[F]
Thanh công cụ chuẩn
Hiển thị tất cả các giọng voice [V]+[A] hoặc [V]+[-]
Hiển thị voice 1 [V]+[1]
Hiển thị voice 2 [V]+[2]
Hiển thị voice 3 [V]+[3]
Hiển thị voice 4 [V]+[4]
Hiển thị voice 5 [V]+[5]
Hiển thị voice 6 [V]+[6]
Hiển thị voice 7 [V]+[7]
Hiển thị voice 8 [V]+[8]
Nút mũi tên dùng để chọn [A]
Công cụ xóa [E]
Công cụ ghi nốt nhạc (hình viết chì) [P]
Thu nhạc chơi bằng bàn phím (Record) [enter]
Tấu bản nhạc đang có (Play) [Space bar]
Tắt nhạc (Stop) [Space bar]
Nhảy đến trường canh [M]
Phóng đại (Zoom) [Z]
Thu nhỏ lại một nấc [Shift]+[Z]
Phóng đại thêm một nấc [Shift]+[Ctrl]+[Z]
Nút công cụ
Nốt tròn [1]
Nốt trắng [2]
Nốt đen [3]
Nốt móc đơn [4]
Nốt móc đôi [5]
Nốt móc ba [6]
Nốt móc tư [7]
Nốt mốc năm [8]
Chuyển đổi dấu lặng/ nốt [R]
Dấu thăng [S]
Dấu thăng kép [Shift]+[S]
Dấu giáng [F]
Dấu giáng kép [Shift]+[F]
Dấu bình [N]
Dấu móc ngoặc [Shift]+[N]
Dấu chấm nhỏ tăng ½ trường độ [D]
Dấu chấm nhỏ kép [Shift]+[D]
Dấu liên ba [T]
Bàn phím QWERTY
Bật tắt bàn phím Qwerty [Q]
Dấu chấm nhỏ tăng ½ trường độ [.]
Dấu chấm nhỏ kép [Shift]+[.]
Chuyển đổi dấu lặng/ nốt [,]
Dấu liên ba [/]
Nối trường độ nốt nhạc [Shift]+[/]
Tăng lên 1 Octave [=] hoặc [Keypad +]
Hạ xuống 1 Octave [-] hoặc [Keypad -]
Các thuật ngữ
Accidentals to Dấu hoá thăng # (sharp) hoặc giảm b (flat). Chọn rồi bấm Ctrl+E
Add/Delete Measures Thêm hoặc bớt ô nhịp, chỉ tác dụng cho cuối bản nhạc.
Add/Delete staff Thêm hoặc bớt khuông nhạc do quá trình cài đặt lúc ban đầu. Attributes Thuộc tính của nốt nhạc, làm thay đổi hình dáng của nốt hoặc dấu. Barline Types Kiểu vạch nhịp tại trường canh có điểm nháy.
Beam notes Nốt móc. Dùng để nhóm các nốt móc hoặc liên ba.
Brace Nối từng nhóm bè nhạc bằng dấu ngoặc móc ở đầu khuông nhạc.
Bracket Nối từng nhóm bè nhạc bằng dấu ngoặc vuông ở đầu khuông nhạc. Break barline Ngắt vạch nhịp bằng vạch thẳng
Cascade Xếp chồng các tập tin đã mở.
Center staves Đặt khuông nhạc vào giữa trang giấy cho cân đối khi in ra.
Center systems Đặt dòng nhạc vào giữa trang giấy.
Change Duration Thay đổi trường độ như chấm sau nốt (Dotted), liên ba (Tuplet)…
Change pitch Thay đổi âm vực của một hoặc nhiều nốt nhạc từ thấp lên cao… Change VelocityThay đổi vận tốc bản nhạc.
Coda Phrases Đoạn kết bài, hồi chuyển.
Compressed Rests Nén dấu lặng.
Connect staves Nối những khuông nhạc (staves) bằng vạch thẳng hoặc dấu ngoặc.
Endings Kết đoạn
Extract Part Tách bè, cần phải chọn trước mới tách được.
Guess Duration Dự đoán trường độ (?)
Guitar Frets Ngăn trên cần đàn guitar. Hình chỉ các thế bấm.
Key Signature Khoá nhạc, như khoá sol, fa…,các dấu thăng giảm theo khoá. Linear View Hiển thị các dòng nhạc theo chiều dài, từ đầu đến cuối.
Make Chord Tạo hợp âm, tự động xếp theo chiều từ thấp lên cao.
Make Grace/Cue Tạo nốt hoa mỹ, nốt luyến nhỏ có gạch chéo.
Make Tab Tạo bản đồ vị trí dây đàn, dành riêng cho Guitar.
Measure Numbers Đánh số thứ tự cho trường canh.
Measures per system Sửa lại số ô nhịp trong một dòng, tiện lợi hơn Add/Delete measures.
Nudge Down Hạ xuống nửa cung
Nudge Up Tăng lên nửa cung Ctrl + =
Qwerty keyboard Bàn phím chữ dùng thay cho bàn phím piano.
Revert to Raw Làm mất thân nốt nhạc.
Revert to saved Phục hồi lại tình trạng cũ sau khi đã sửa đổi Ctrl + R
Save Preference Lưu những lựa chọn trên cho những lần làm việc sau.
Score Colors Chọn màu cho bản tổng phổ
Score settings Xác lập bảng ghi nhạc.
Select All Chọn tất cả Ctrl + A
Slur Notes Nối liền các nốt nhạc Ctrl + L, trước đó phải chọn lệnh Stems
Spacing defaults Những khoảng cách mặc nhiên, tự trình bày bản nhạc cho cân đối.
Split This staff Tách khuông nhạc, dùng để phụ soạn thêm nếu muốn.
Staff sheet Khuông nhạc
Stems Down Làm thân các nốt nhạc được chọn chỉa xuống Ctrl + D
Stems Up Làm thân các nốt nhạc được chọn chỉa lên Ctrl + U
Stems Chiều của thân nốt nhạc
Systems per page Định lại số dòng nhạc trong một trang.
Tempo Nhịp độ nhanh chậm của bản nhạc.
Tie Notes Nối liền hai nốt nhạc được chọn cùng âm vực Ctrl + T
Tile Xếp song song các tập tin đã được mở ra để làm việc.(Shift+F4)
Time Signature Chọn nhịp điệu như C hoặc 2/4…3/4…
Transcription setup Xác lập các chuyển dịch nốt nhạc.
Voice Thay đổi giọng cho từng dòng nhạc.
Tạo trang nhac mới
